Πέμπτη 19 Ιουλίου 2012

Canto General


Το Γενικό Άσμα, όπως αποδόθηκε στα ελληνικά αυτό το έργο των Νερούδα-Θεοδωράκη, δεν το είχα ποτέ ακούσει σε ζωντανή εκτέλεση. Είχα όμως πάρει το δίσκο όπου είχε ηχογραφηθεί εκείνη η ιστορική συναυλία του 1975, στο στάδιο Καραϊσκάκη αν θυμάμαι καλά, και συνήθιζα να ακούω τακτικά τα τραγούδια. Κάπως έτσι άρχισα να γνωρίζω και την ισπανική γλώσσα.
Όταν λοιπόν έμαθα ότι το έργο αυτό θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο, σκέφτηκα ότι ήταν καιρός να το ακούσω ζωντανά. Τρίτη πρωί διαπίστωσα ότι τα εισιτήρια στο ταμείο του φεστιβάλ είχαν σχεδόν εξαντληθεί, όμως ευτυχώς προσφέρθηκε να βοηθήσει την κατάσταση μια φοιτήτριά μου που ήταν εκεί, παρά το ότι την είχα «ταλαιπωρήσει» σε ένα μάθημά μου, όπως μου παραπονέθηκε. 
Την ίδια μέρα το βράδυ έμπαινα στο κατάμεστο Ηρώδειο, όπου έβλεπα κυρίως ανθρώπους της ηλικίας μου, που προφανώς είχαν κι’αυτοί γνωρίσει τα τραγούδια από την εποχή της μεταπολίτευσης. Με το που εμφανίστηκε ο Θεοδωράκης, έπεσε ένα παρατεταμένο χειροκρότημα από το κοινό, που σηκώθηκε όρθιο. Θερμό χειροκρότημα εισέπραξαν και η Φαραντούρη με τον Πανδή, που οι φωνές τους έχουν συνδεθεί άρρηκτα στη μνήμη μου με τα τραγούδια αυτού του έργου.
Algunas bestias ήταν το πρώτο τραγούδι, όπως και στη συναυλία του 1975. Αναφορά στην παρθένα φύση που ακόμα δεν έχει υποστεί την εισβολή του κατακτητή. Και η συνέχεια επίσης προβλέψιμη. Voy a vivir και los libertadores. Μετά όμως ακολούθησαν το A mi partido, το Amor América και το Lautaro, που δεν υπάρχουν στο δίσκο του 1975 και που δεν τα είχα ακούσει μέχρι τότε. Τέλος, Vegetaciones, United Fruit και América insurrecta με επανέφεραν στα γνωστά ακούσματα.
Και, ανεξάρτητα από τη σειρά των τραγουδιών, η κεντρική ιδέα που αποτέλεσε την κυρίαρχη αριστερή αφήγηση για δεκαετίες: η καταγγελία του βιασμού της φύσης και της ανθρώπινης ζωής από τους Ισπανούς κατακτητές και από τους Βορειοαμερικάνους κεφαλαιοκράτες. Και η εξύμνηση της λαϊκής αντίστασης απέναντι στους εκμεταλλευτές. Οι «ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής» του Γκαλεάνο, οι θεωρίες της εξάρτησης του Μπάραν, του Σουίζι, του Σαμίρ Αμίν, του Εμμανουήλ και πολλών άλλων, τα καταγγελτικά συνθήματα για το βορειοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό που ακούγονταν για πολλά χρόνια στις διαδηλώσεις, μιλούν ουσιαστικά την ίδια γλώσσα με αυτήν του Νερούδα. Με αυτήν την έννοια, το Canto General συνδέθηκε με μια πολιτική κουλτούρα και έναν τρόπο σκέψης από τον οποίο ο καθένας μας επηρεάστηκε ή έστω διασταυρώθηκε μαζί του σε κάποια φάση της ζωής του. Δύκολο, ως εκ τούτου, να αγνοήσει κανείς ή να απαξιώσει ένα τέτοιο έργο, ανεξάρτητα από πολιτικές επιλογές ή αισθητικές αναζητήσεις.
Όποιος έχει την υπομονή να ακούσει το κάπως μεγάλο σε διάρκεια και όχι καλά ηχογραφημένο κομμάτι με τίτλο Vegetaciones, μπορεί να μεταβεί στον παρακάτω σύνδεσμο

Γιώργος Αιμ. Σκιάνης

Δεν υπάρχουν σχόλια: