Δευτέρα 2 Ιουλίου 2012

Μια σύντομη ανάλυση για τις αποφάσεις της τελευταίας συνόδου κορυφής της ΕΕ

Αναρτώ ένα άρθρο του Κ. Βεργόπουλου με θέμα τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της ΕΕ (27 ως 28 Ιουνίου), που δημοσιεύτηκε στην "Εποχή" της Κυριακής 1ης Ιουλίου.


Γιώργος Αιμ. Σκιάνης

Ένα πρώτο βήμα με όρια

του Κώστα Βεργόπουλου


Από τα δύο σημεία των αποφάσεων το σημαντικότερο και πιο σαφές είναι το πρώτο. Το δεύτερο διατηρεί ασάφειες. Το πρώτο είναι ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας μπορεί να δανείζει τις τράπεζες απευθείας και δεν θα επιβαρύνεται έτσι το δημόσιο χρέος. Όμως, όπως είπε ο Ραχόι, εάν τα χρήματα πήγαιναν, όπως έως τώρα, στο κράτος θα συνοδεύονταν από ένα μνημόνιο για τη μακροοικονομική διαχείριση της οικονομίας. Διότι το κράτος έπαιρνε το δάνειο. Τώρα δεν τίθενται όροι. Αυτή η θετική εξέλιξη δεν κατανοήθηκε ότι είχε σχεδόν επιτευχθεί από την διαπραγμάτευση, νωρίτερα, της Ισπανίας και σ’ αυτή στηρίχθηκε τώρα η πίεση της Ιταλίας. Δεν είναι μόνο το ποσοτικό στοιχείο, ότι δηλαδή στην αντίθετη περίπτωση θα αυξανόταν το δημόσιο χρέος, αλλά και το ποιοτικό διότι αφαιρείται η δυνατότητα να επιβάλλονται όροι λιτότητας ή γενικώς όροι μακροοικονομικής πολιτικής. Έχουμε να κάνουμε εδώ με ένα πρόβλημα που έχει δημιουργήσει η αλλοπρόσαλλη πολιτική του νεοφιλελευθερισμού. Ενώ ελεεινολογεί το κράτος, στην ουσία σε αυτό βασίζεται.  Η πολιτική του γίνεται μέσω του κράτους, παρά το ότι δεν του έχει καμία εμπιστοσύνη. Αξιώνει από το κράτος να κάνει τις απορρυθμίσεις. Έχουμε  καταλήξει στο εξής παράδοξο. Το κράτος, όπως επισημαίνει ο Στίγκλιτς, είναι χρεοκοπημένο, χρεοκοπημένες είναι και οι τράπεζες. Οι τελευταίες ζητούν από τα χρεοκοπημένα κράτη να δανείζονται για να τις δανείζουν. Γερμανική αντίληψη: να χρεοκοπούν τα κράτη προκειμένου να διασώζουν τις χρεοκοπημένες τράπεζες. Από την άλλη πλευρά, η ΕΚΤ προσφέρει ρευστότητα στις χρεοκοπημένες τράπεζες για να δανείζουν τα κράτη. Ένα σύστημα εντελώς παρανοϊκό. Συγχρόνως, ένας μηχανισμός που βασίζεται στη λιτότητα. Ωστόσο,  οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί δεν διαθέτουν την απαραίτητη ποσότητα χρήματος για να χρηματοδοτήσουν τις τράπεζες ή τα κράτη, πέρα από 500 δισ. ευρώ. Θα διασώζουν ή θα χορηγούν δάνεια με μοχλεύσεις. Αυτό είναι ακόμη πιο παρανοϊκό. Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός θα δανείζεται χρήμα από την αγορά για να αντιμετωπίσει την αγορά. Θα έπρεπε όμως να έχει δικούς του πόρους για κάτι τέτοιο.
Το δεύτερο σημείο είναι ότι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός θα αγοράζει
  κρατικά ομόλογα. Αν  ήταν από την πρωτογενή αγορά, θα ήταν πολύ σωστό μέτρο όμως είναι από την δευτερογενή, όταν δηλαδή έχουν εκδοθεί και κυκλοφορούν τα ομόλογα. Αυτό, τώρα σημαίνει μια ανακούφιση του κράτους που βρίσκεται σε κρίση υπό την πίεση της κερδοσκοπίας, αλλά όχι στο βασικό πρόβλημα του κράτους δηλαδή στη άμεση χρηματοδότηση των δαπανών του. Συνεπώς είναι περιορισμένη η αξία του μέτρου αυτού. Με πολύ «σφιχτό» χέρι δίνεται αυτή η δυνατότητα. Αλλά οπωσδήποτε είναι κάτι που μπορεί να βάλει κάποιο φρένο στην κερδοσκοπία.
Η ελληνική αντιπροσωπία έλαμψε με τη σιωπή της. Ακόμα κι αν αντιλήφθηκε εκεί ότι διανοίγεται και για τη χώρα μας μια δυνατότητα δεν αντέδρασε τελικά, με πολιτική επιλογή
  τη γραμμή ότι  «εμείς είμαστε καλά παιδιά». Εκ των υστέρων έκανε μια ανακοίνωση ο πρόεδρος που σημειώνει ότι θα επωφεληθεί και η Ελλάδα...
 Κάποιοι φθάνουν στο σημείο να θεωρούν ότι αυτή η εξέλιξη δεν ωφελεί την Ελλάδα διότι αυτοί έχουν εξασφαλίσει ότι θα διασώζονται στην περίπτωση που η Ελλάδα πτωχεύσει. Ουσιαστικά αυτή η άποψη θεωρεί ότι η πορεία της Ελλάδας είναι δεδομένη, προς την πτώχευση. Όμως, όταν παίρνεται μια απόφαση στη Σύνοδο να μην αφήνουν να γίνονται πτωχεύσεις τραπεζών, ενώ έχει προηγηθεί η ίδια απόφαση για τα κράτη, δεν θα αφήσουν την Ελλάδα να πτωχεύσει. Μπορεί να την πιέζουν να πάρει μέτρα όμως δεν θα την αφήσουν να πτωχεύσει. Κάποιοι λένε ότι τους κοστίζει πάρα πολύ η Ελλάδα. Ωστόσο, ακριβώς γι αυτό, υποστηρίζω, δεν θα την αφήσουν να πτωχεύσει. Αυτά που χρωστά η Ελλάδα είναι πάρα πολλά για να την αφήσουν να σκάσει κανόνι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: