Τριάντα χρόνια μετά από την εκλογική νίκη που το έφερε για πρώτη φορά στην εξουσία και του εξασφάλισε την πολιτική κυριαρχία για δυο και πλέον δεκαετίες, το ΠΑΣΟΚ, από δική του και μόνο υπαιτιότητα, οδηγείται, σίγουρα για μακρύ χρονικό διάστημα, στο πολιτικό περιθώριο. Η τριακονταετία αυτή όμως είναι πλούσια, τόσο σε ουσιαστικές πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, όσο και σε απίστευτα οικονομικά σκάνδαλα. Επίσης συνοδεύτηκε από την εκτόξευση στα ύψη του δημοσίου χρέους, αλλά και των αμυντικών δαπανών. Σήμερα, κι ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών επιθυμεί - αν ήταν δυνατόν - το ΠΑΣΟΚ να τεθεί εκτός νόμου, μια αποτίμηση αυτής της τριακονταετούς συμβολής του είναι μάλλον χρήσιμη.
Η οκταετία 1981-1989 σημαδεύτηκε από την προσωπικότητα του ιδρυτή του κόμματος, Ανδρέα Παπανδρέου. Αυταρχικός σε βαθμό που περιφρονούσε κάθε δημοκρατική διαδικασία, ανασφαλής σε σημείο που του ήταν αδύνατο να αποδεχθεί την παραμικρή έκφραση επιφύλαξης από τους συνεργάτες του - ο μόνος που, για άγνωστους λόγους ήταν ανεκτός ήταν ο Κώστας Σημίτης - καλλιεργούσε την προσωπολατρεία με τρόπο που παρέπεμπε στον Περόν και στο Μουσολίνι. Εντελώς φυσιολογικά, στο προσωπικό του περιβάλλον κυριάρχησαν άνθρωποι δουλοπρεπείς, χωρίς προσωπική άποψη και οράματα.
Η ίδια οκταετία σημαδεύτηκε επίσης από την αναμόρφωση του οικογενειακού κώδικα, που πρόσφερε για πρώτη φορά στη γυναίκα ίσα δικαιώματα, τη θέσπιση της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών, που λειτούργησε ως ασπίδα προστασίας των χαμηλών εισοδημάτων, το Εθνικό Σύστημα Υγείας, που, με όλες τις αδυναμίες του, προσέφερε για πρώτη φορά, δωρεάν περίθαλψη σε αυτούς που δεν είχαν χρήματα για να πληρώνουν αλμυρές αμοιβές σε γιατρούς. Επίσης μειώθηκε δραστικά ο αριθμός των μαθητών ανά σχολική αίθουσα (από 40-45, φθάσαμε στους 16-25), ασχέτως αν αυτό οι εκπαιδευτικοί δεν το αξιοποίησαν δεόντως.
Επιπλέον η οκταετία 1981-89 σημαδεύτηκε από την αναγνώριση της ΕΑΜικής αντίστασης, που αποκατέστησε όχι μόνο τους αγωνιστές της, αλλά και τα παιδιά και τα εγγόνια τους που ζούσαν επί δεκαετίες ως πολίτες με μειωμένα δικαιώματα - με παράπλευρη απώλεια το όργιο της απονομής συντάξεων αντιστασιακού σε ανθρτώπους που γεννήθηκαν το 1950 - και το σπάσιμο των στεγανών που είχαν καταστήσει την πρόσληψη στη Δημόσια Διοίκηση και, κυρίως, την ένταξη στα σώματα Ασφαλείας και τις Ένοπλες Δυνάμεις αποκλειστικό προνόμιο των μοναρχοφασιστών, με αποτέλεσμα να εκλείψει πλέον ο κίνδυνος στρατιωτικού πραξικοπήματος - μόνο στη διάρκεια του 20ου αιώνα η Ελλάδα γνώρισε 10 πραξικοπήματα.
Αντιθέτως οι οικονομικές επιδόσεις της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ υπήρξαν απογοητευτικές. Η οκταετία 1981 - 1989 σημαδεύτηκε από την εκτόξευση σε δυσθεώρητα ύψη των εξοπλιστικών δαπανών, την κατασπατάληση των κοινοτικών επιδοτήσεων στη γεωργία με τρόπο που δεν έχει όμοιο στην Ευρώπη, τη μετατροπή των γεωργικών συνεταιρισμών και των ΟΤΑ σε εστίες απίστευτης διαφθοράς. Επίσης συνοδεύτηκε από την αποβιομηχάνιση της χώρας, καθώς οι μεν βιομήχανοι αρνήθηκαν να αποδεχτούν ότι εφεξής έπρεπε να μάθουν να συνδιαλέγονται με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και έκλειναν μαζικά τα εργοστάσια η δε κυβέρνηση, αντί να ανασυγκροτήσει τις χρεοκοπημένες επιχειρήσεις που κρατικοποίησε και να τις πουλήσει σε ιδιώτες που θα ήθελαν να τις λειτουργήσουν, τις μετέτρεψε σε επέκταση του Δημόσιου τομέα.
Καταστροφικές ήταν τέλος οι επιδόσεις της ΠΑΣΟΚικής διακυβέρνησης στην εξωτερική πολιτική, η οποία βασίστηκε στο δίπολο «αντι-αμερικανικές και αντι-τουρκικές κορώνες για εσωτερική κατανάλωση και χωρίς όρους αποδοχή των απόψεων των Δυτικών Συμμάχων».
Η τετραετία της αντιπολίτευσης 1989 - 1993 βαρύνεται με την εγκληματική εθνικιστική πολιτική προσέγγιση του Μακεδονικού, που απέτρεψε την ευρωπαϊκή λύση του πακέτου Πινέιρο - με αποτέλεσμα πλέον περισσότερες από 120 χώρες να έχουν αναγνωρίσει τη Δημοκρατία της Μακεδονίας με το συνταγματικό της όνομα - κι επέτρεψε στον Αντώνη Σαμαρά ν' αποκτήσει πολιτική υπόσταση.
Η επόμενη διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ 1993 - 2004, πιστώνεται με μια σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων όπως η θέσπιση του ΑΣΕΠ, που περιόρισε σημαντικά τις ρουσφετολογικές προσλήψεις στο Δημόσιο, η ίδρυση των ανεξάρτητων Αρχών, από τις οποίες η πιο επιτυχής είναι αναμφίβολα ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, η ίδρυση του ΣΔΟΕ, το οποίο, παρά τα δικαιολογημένα ράμματα που υπάρχουν για τη γούνα του είχε αναμφίβολα βάλει φραγμούς στη φοροδιαφυγή.
Στην περίοδο αυτή έγιναν σημαντικά βήματα για την τιθάσευση του πληθωρισμού και του δημόσιου χρέους και, ιδίως από την κρίση των Ιμίων και μετά, για πρώτη - και δυστυχώς τελευταία στην Ιστορία του ελληνικού Κράτους - φορά ασκήθηκε εξωτερική πολιτική με αρχή μέση και τέλος. Επίσης η διακυβέρνηση Σημίτη πέτυχε δυο στόχους που επιθυμούσε διακαώς σύσσωμη - τα ποσοστά αποδοχής ήταν άνω του 95% - η ελληνική κοινωνία: την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Ταυτόχρονα, τα φαινόμενα αλαζονείας των κυβερνητικών στελεχών, που ήδη ήταν εμφανή από το 1985 και μετά, ξεπερνούν κάθε όριο, με αποτέλεσμα σκανδαλώδεις περιπτώσεις πλουτισμού υπουργών, όπως ο Άκης Τσοχατζόπουλος και ο Τάσος Μαντέλης.
Σήμερα το ΠΑΣΟΚ, καθοδηγούμενο από ανθρώπους ανίκανους να αφουγκραστούν την κοινωνία, οδηγείται στο πολιτικό περιθώριο. Το πρόβλημα είναι ότι η περιθωριοποίηση αυτή αφήνει ένα πολιτικό κενό, που δεν φαίνεται ότι θα καλυφθεί σύντομα.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου