Τρίτη 30 Αυγούστου 2011

ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ Νο 8: HABEMUS PAPAM


Ο Νάνι Μορέττι «έγραψε» για άλλη μια φορά. Η νέα του ταινία, που από την περασμένη Πέμπτη παίζεται στις αιθουσες της Αθήνας, είναι ένα ακόμα δείγμα αυτού του μοναδικού τρόπου που έχει να λέει με ανάλαφρο τρόπο τα πιο σοβαρά πράγματα. Δίπλα του, στο ρόλο του νεοεκλεγέντος Πάππα, ο αειθαλής Μισέλ Πικολί, με την εξαιρετική του ερμηνεία μας θυμίζει, για μια ακόμα φορά, τι σημαίνει Μεγάλος Ηθοποιός.

Τι μπορεί να συμβεί αν ο άρτι εκλεγείς Πάππας καταληφθεί από υπαρξιακές ανησυχίες και, το κυριότερο, από την αμφιβολία για την ικανότητά του να εκπροσωπήσει το Θεό επί της γης;
Αυτός είναι ο καμβάς της ταινίας, η θεματολογία της οποίας έχει όλα τα στοιχεία για να δώσει μια βαρύγδουπη πληκτική ταινία, που θα προκαλέσει επίσης βαρύγδουπες πληκτικές κριτικές ανθρώπων που αναζητούν περίπλοκους τρόπους για να πουν απλά πράγματα. Όταν όμως σκηνοθετεί ο Μορέττι και πρωταγωνιστεί ο 86χρονος - πλην κοτσονάτος - Μισέλ Πικολί τα πράγματα αλλάζουν.
Με το καυστικό του χιούμορ ο σκηνοθέτης θέτει υπό αμφισβήτηση, χωρίς να το λέει, όλες τις ιδιότητες που υποτίθεται ότι έχει ο Πάππας: εκπρόσωπος του Θεού επί της γης, αλάθητος, πνευματικός ηγέτης ενός και πλέον δισεκατομμυρίου πιστών.
«Ποιος είμαι εγώ που θα καθοδηγήσω, σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς τις εκατοντάδες εκατομμυρίων των πιστών; » αναρωτιέται ο Πάππας λίγα μόλις δευτερόλεπτα πριν εκφωνήσει την ομιλία του - ή, έστω, δώσει την ευλογία του - στις εκατοντάδες χιλιάδες των πιστών καθολικών που έχουν συρρεύσει στη Ρώμη από κάθε γωνιά της γης.  Κι αυτή η τρομερή αμφιβολία αρκεί για να προκαλέσει σεισμό πίσω από τους τοίχους του Βατικανού. Καρδινάλιοι και γραφειοκράτες προσπαθούν με σπασμωδικές κινήσεις, που πάντα φέρνουν αποτέλεσμα αντίθετο του προσδοκωμένου, να αποκαταστήσουν την τάξη. Διότι, άπαξ και η εκλογή του Πάππα είναι θέλημα Θεού, δε γίνεται ο Ύψιστος να έκανε λάθος! Εδώ λάθος δε μπορεί να κάνει ο επί της γης εκπρόσωπός του.
Αν όμως ο νεοεκλεγείς ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έχει σοβαρότατες αμφιβολίες για την ικανότητά του να είναι αλάθητος, ο ψυχαναλυτής που καλείται να τον φέρει στα συγκαλά του (Νάνι Μορέττι) δεν αμφιβάλλει ούτε για μια στιγμή για το δικό του αλάθητο. Σάτιρα, η οποία παραπέμπει στην αντίστοιχη του Γούντι Άλεν, που σε καμιά όμως περίπτωση δεν αφήνει, υποψία, έστω, αντιγραφής. Όχι, ο Μορέττι φαίνεται να έχει προσωπική εμπειρία ψυχανάλυσης.
Από το σαρκασμό του σκηνοθέτη δε μπορούσε να γλυτώσει κι η γραφειοκρατία του Βατικανού, η οποία, όπως κάθε κρατική γραφειοκρατία, είναι κράτος εν κράτει. Ιδιαίτερα ο υπεύθυνος Τύπου της Αγίας Έδρας έχει μια ιδιαίτερη ικανότητα να υποκαθιστά τα θεσμικά όργανα που εκπροσωπεί, «για το καλό τους» πάντα. 
Τα παραπάνω λόγια όμως είναι φτώχεια. σπεύσατε να δείτε την ταινία και δε θα το μετανιώσετε.

Γιάννης Χρυσοβέργης 

1 σχόλιο:

Μιχάλης Μουτούσης είπε...

Καταπληκτικό !
Ιδίως για όλους εμάς που έχουμε υποστεί το «αλάθητο» ψυχαναλυτών. Που, όπως κάθε «δημοκράτης» αλάθητος, όχι μόνο φέρεται ώς αλλάθητος προς ασθενείς και κατωτέρους στην ιεραρχία αλλά διαβεβαιώνει με πάθος ότι δεν το παίζει αλάθητος αλλά ότι είναι οπαδός της κριτικής σκέψης.