Τρίτη 9 Αυγούστου 2011

ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ Νο3: ΟΙ ΗΠΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΛΥΚΟΦΩΤΟΣ;


Οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι σηματοδότησαν ταυτόχρονα, το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, την είσοδο στην πυρηνική εποχή, αλλά και την απαρχή της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας. Εξήντα έξι χρόνια αργότερα, στις 6 Αυγούστου, οι ΗΠΑ έζησαν την ταπείνωση της υποβάθμισης της πιστοληπτικής τους ικανότητας για πρώτη φορά στην Ιστορία τους. Άραγε η Αμερικανική αυτοκρατορία εισέρχεται στη ζώνη του λυκόφωτος;

Οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι έγιναν δεκτές με πανηγυρισμούς σ' Ανατολή και Δύση. Ο Άξονας είχε επιτέλους ηττηθεί κατά κράτος. Ταυτόχρονα, ανεπαισθήτως, εδραιώνονταν τα αμερικανικά πρωτεία, σε όλο τον κόσμο πλην της ΕΣΣΔ και των ελεγχόμενων από αυτή χωρών.
Στα χρόνια που πέρασαν οι ΗΠΑ, επίσημα πλέον, ανέλαβαν την ηγεσία του «Ελεύθερου Κόσμου» και του αντικομουνιστικού αγώνα, πήραν στις πλάτες τους την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ, κατέστησαν το δολάριο κυρίαρχο νόμισμα των διεθνών συναλλαγών, τα Πανεπιστήμιά τους πόλο έλξης του επιστημονικού κόσμου, έζησαν τη μοναδική στιγμή κατά την οποία ο αστροναύτης Νηλ Άμστρονγκ ύψωσε την αστερόεσσα στη Σελήνη κι ευτύχησαν, υπό τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, να δουν την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, της «Αυτοκρατορίας του Κακού», όπως αρέσκονταν να την αποκαλεί η επίσημη αμερικανική προπαγάνδα.
Ακολούθησε μια δεκαετία αδιαμφισβήτητης αμερικανικής ηγεμονίας στον πλανήτη. Η 11η Σεπτεμβρίου 2001, στραπατσάρισε μεν, δεν έθεσε όμως εν αμφιβόλω την παγκόσμια αμερικανική επικυριαρχία. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολεμικά μέτωπα όπου γης, η  εκτόξευση στα ύψη των αμυντικών δαπανών, σε συνδυασμό με το μαρασμό των παραγωγικών δραστηριοτήτων της χώρας και η ανάδυση νέων δυνάμεων στο διεθνές πολιτικό σκηνικό (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία) καθώς και η επανάκαμψη της Ρωσίας άρχισαν να θέτουν εν αμφιβόλω αυτή την επικυριαρχία.
Η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα στην Προεδρία της χώρας σηματοδότησε μια απόπειρα επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη και της προσαρμογής της στο νέο,  πολυκεντρικό πλέον, διεθνές πολιτικό σκηνικό. Στην προσπάθειά του αυτή πρώτος Αφροαμερικανός Πρόεδρος των ΗΠΑ, ήρθε σε σύγκρουση με το τραπεζικό και οικονομικό κατεστημένο της χώρας.
Ταυτόχρονα όμως, στο εσωτερικό των ΗΠΑ, αναπτύσσονταν ένα ισχυρό κίνημα που συσπείρωνε εκείνους που πιστεύουν πως δεν έχουν καμιά ελπίδα στη νέα, μεταβιομηχανική, εποχή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, εναντίον της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Πρόκειται για τη μικρομεσαία αστική τάξη των κεντρικών και νοτίων πολιτειών, που, υπό την καθοδήγηση της ακροδεξιάς του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και της Ευαγγελικής συντηρητικής εκκλησίας - της ίδιας ακριβώς που εξέθρεψε στη Νορβηγία τον Άντερς Μπερινγκ Μπρέιβικ - έχει κηρύξει πόλεμο σε κάθε νομοθετικό έργο της κεντρικής αμερικανικής κυβέρνησης. 
Το κίνημα αυτό υπήρχε ανέκαθεν, όμως στην τελευταία τριετία, έχει, για πρώτη φορά από το τέλος του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, αποκτήσει πρωτοφανή μαζικότητα και κατόρθωσε να αποστερήσει από τους Δημοκρατικούς στις εκλογές του 2010, τον έλεγχο της Βουλής.
Από την άλλη πλευρά, η κίνηση της Standard&Poors να προχωρήσει στην υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας, σηματοδοτεί μια πρωτοφανή πρόκληση του παγκόσμιου τραπεζικού κεφαλαίου κατά της πολιτικής εξουσίας.
Είναι προφανές ότι στις ΗΠΑ είναι σε εξέλιξη μια συμμαχία της πολιτικής ακροδεξιάς - η οποία πρεσβεύει την πλήρη αποσύνδεση από την παγκοσμιοποιημένη οικονομία, μέρος της οποίας θεωρεί την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ - και του παγκόσμιου τραπεζικού κεφαλαίου που, απαιτεί, τη χωρίς όρους υποταγή των διαχειριστών της πολιτικής στα κελεύσματά του. Συνδετικός κρίκος αυτών των δυο ετερόκλητων και με διαμετρικά αντίθετα συμφέροντα συμμάχων, είναι, όπως και στην Ευρώπη, η διπλή απέχθεια αφ' ενός προς τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα αφ' ετέρου προς κάθε μορφή ισχυρής κεντρικής πολιτικής εξουσίας. 
Σημάδι των καιρών επίσης είναι η άμεση, και χωρίς διπλωματικά προσχήματα, παρέμβαση της Κίνας - η οποία κατέχει σημαντικό μέρος του αμερικανικού χρέους - προς ΗΠΑ και ΕΕ για άμεση μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων έναντι οιουδήποτε κόστους.
Ερωτηματικό παραμένει το αν ο Πρόεδρος Ομπάμα θα συνθηκολογήσει χωρίς όρους  στο τραπεζικό κεφάλαιο ή αν θα κατορθώσει να συγκροτήσει μια πλειοψηφία Αμερικανών ικανή να ορθώσει το ανάστημά της σε αυτή την πρωτοφανή πολιτική πρόκληση.
Ερωτηματικό παραμένει επίσης το πώς θα αντιδράσει η Κίνα σε μια συνεχή υποτίμηση του ευρώ και του αμερικανικού δολαρίου, δεδομένου ότι έχει συγκεντρώσει απίστευτα αποθέματα των δυο αυτών νομισμάτων, όπως άλλωστε και χρυσού. 
Και, κυρίως, ερωτηματικό είναι αν είναι αποφασισμένη να επιδιώξει τη διασφάλιση των συμφερόντων της με στρατιωτικά μέτρα, σε περίπτωση που θα βρεθεί αντιμέτωπη με αμερικανικές ή (και) ευρωπαϊκές πολιτικές αποφασισμένες να επιβάλουν τα πρωτεία της πολιτικής επί του διεθνούς τραπεζικού κεφαλαίου.
Σε κάθε περίπτωση η σύγκρουση που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή στην Αμερική είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το μέλλον της ανθρωπότητας. Από την έκβασή της, όπως και από το αν στην Ευρώπη θα συγκροτηθεί ένας σύγχρονος Αριστερός λόγος λόγος, αλλά και από την έκβαση των εξεγέρσεων στον αραβικό κόσμο, πολλά θα κριθούν στις επόμενες δεκαετίες.

Γιάννης Χρυσοβέργης

Δεν υπάρχουν σχόλια: