Η πλέον μακροχρόνια απεργία της ΕΣΗΕΑ από το 1975 πέρασε εντελώς απαρατήρητη για την ελληνική κοινωνία. Με την έννοια αυτή απέτυχε παταγωδώς. Ίσως γι αυτό, ελάχιστα πράγματα γράφτηκαν γι αυτήν. Σίγουρα δεν είναι μονάχα της ΕΣΗΕΑ η ευθύνη για το ότι ο Έλληνας ΔΕ ΓΟΥΣΤΑΡΕΙ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΤΑΙ. Της αναλογεί όμως μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Όσο για την αποτυχούσα απεργία, αυτή άργησε... μια εικοσαετία.
Η απεργία άργησε μια εικοσαετία γιατί στις αρχές της δεκαετίας του '90 διαμορφώθηκε το σημερινό τοπίο των ΜΜΕ. Τότε ήταν που το δημοσιογραφικό επάγγελμα - ας με συγχωρήσουν κάποιοι που δεν το θεωρώ λειτούργημα κι ας συμφωνώ πως λειτούργημα θα έπρεπε να είναι - άνοιξε ξαφνικά με την απελευθέρωση των ερτζιανών και τη δημιουργία, εν μιά νυκτί, δεκάδων ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών.Ήταν η εποχή που έπρεπε να τεθούν κανόνες παιγνιδιού. Κι η ΕΣΗΕΑ είχε πολλά να κάνει.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να επιβάλει στους εργοδότες και στον πολιτικό κόσμο έναν ουσιαστικό διάλογο για τα ποιοτικά στοιχεία που θα έπρεπε να διέπουν τα ΜΜΕ, για τις προϋποθέσεις χορήγησης αδειών, για τη δημιουργία ενός κώδικα δεοντολογίας που θα ήταν δεσμευτικός για όλους. Αντ' αυτού ανέχθηκε να λειτουργούν επί είκοσι τουλάχιστον χρόνια, τηλεοπτικοί σταθμοί πανεθνικής εμβέλειας, με ληγμένες «προσωρινές» άδειες.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να παρέμβει καταλυτικά στο πρόγραμμα σπουδών των νεότευκτων τμημάτων ΜΜΕ στα Πανεπιστήμια, ώστε από αυτά να αποφοιτούν άνθρωποι ικανοί να προσφέρουν ποιοτική δημοσιογραφική δουλειά.Αντ' αυτού, έκλεισε τα μάτια και τα αυτιά στις ιδιωτικές σχολές δημοσιογραφίας που έστησαν νύχτα τα μέλη της δημοσιογραφικής αριστοκρατίας και βάφτιζαν δημοσιογράφο οποιονδήποτε, αρκεί να πλήρωνε τα «αρμυρά» δίδακτρα. Κι ας μην ήταν ικανός ούτε το όνομά του να γράψει χωρίς να κάνει ορθογραφικά λάθη.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να βάλει φραγμό στο ξεχείλωμα της απλήρωτης εργασίας, που ήταν βαφτισμένη μαθητεία και βαστούσε χρόνια. Όχι γιατί ένας απόφοιτος σχολής δημοσιογραφίας τα ξέρει όλα. Μια περίοδος οργανωμένης μαθητείας, στη διάρκεια της οποίας ο νέος δημοσιογράφος θα αποκτά εμπειρίες από όλων των ειδών τα ΜΜΕ, θα μετράει τις δυνάμεις του και θα αποφασίζει αν «έχει τα κότσια» να ασκήσει το επάγγελμα είναι απαραίτητη. Όχι όμως οι τριετίες, και βάλε, που ήταν και είναι καθιερωμένες.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να βάλει φραγμό στο όνειδος με τα μπλοκάκια, που δημιουργούσε δημοσιογράφους πολλών ταχυτήτων, τους μεν προστατευμένους από την Ένωση, τους δε έρμαια των αδηφάγων διαθέσεων του πρώτου τυχόντος εργοδότη. Αντ' αυτού ανέχθηκε ΜΜΕ να λειτουργούν χάρη στην κακοπληρωμένη κι ανασφάλιστη εργασία χιλιάδων ανθρώπων.
Κι ακόμα, αντιστάθηκε σχεδόν μια δεκαετία στην εισδοχή στις τάξης της δημοσιογράφων που είχαν προϋπηρεσία μόνο στη ραδιοφωνία ή στην τηλεόραση. Όπως εδώ και μια δεκαετία, αρνείται να αναγνωρίσει τους δημοσιογράφους των διαδικτυακών ΜΜΕ. Κι όλα αυτά σε μια εποχή που όλο και περισσότερες εφημερίδες, παγκοσμίως αναγνωρισμένες, όπως η BOSTON GLOBE η CHRISTIAN SCIENCE MONITOR, αλλά και το δικό μας ΒΗΜΑ, εγκαταλείπουν τις έντυπες εκδόσεις υπέρ των διαδικτυακών.
Αν τότε η ΕΣΗΕΑ είχε ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών ο σημερινός δημοσιογραφικός πληθυσμός θα ήταν μικρότερος αριθμητικά. Τα ΜΜΕ θα ήταν πολύ λιγότερα. Θα ήταν όμως υγιείς επιχειρήσεις ενημέρωσης, που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν με αξιοπρέπεια στις προκλήσεις των νέων τεχνολογιών. Και στις επιχειρήσεις αυτές θα εργάζονταν άνθρωποι που θα παρήγαγαν αξιοπρεπή και έγκυρη ενημέρωση, αμειβόμενοι αξιοπρεπώς.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Υ.Γ. Πρόσφατα είχα την τύχη να γνωρίσω τη νέα διευθύντρια του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Αθήνα. Με ρώτησε έκπληκτη «πώς γίνεται κι υπάρχουν στην Ελλάδα τόσα πολλά ΜΜΕ». Της απάντησα με τη γνωστή από το 19ο αιώνα ρήση «για υπουργημα μου δίνεις, για εφημερίδα βγάνω». Και κατάλαβε.
Η απεργία άργησε μια εικοσαετία γιατί στις αρχές της δεκαετίας του '90 διαμορφώθηκε το σημερινό τοπίο των ΜΜΕ. Τότε ήταν που το δημοσιογραφικό επάγγελμα - ας με συγχωρήσουν κάποιοι που δεν το θεωρώ λειτούργημα κι ας συμφωνώ πως λειτούργημα θα έπρεπε να είναι - άνοιξε ξαφνικά με την απελευθέρωση των ερτζιανών και τη δημιουργία, εν μιά νυκτί, δεκάδων ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών.Ήταν η εποχή που έπρεπε να τεθούν κανόνες παιγνιδιού. Κι η ΕΣΗΕΑ είχε πολλά να κάνει.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να επιβάλει στους εργοδότες και στον πολιτικό κόσμο έναν ουσιαστικό διάλογο για τα ποιοτικά στοιχεία που θα έπρεπε να διέπουν τα ΜΜΕ, για τις προϋποθέσεις χορήγησης αδειών, για τη δημιουργία ενός κώδικα δεοντολογίας που θα ήταν δεσμευτικός για όλους. Αντ' αυτού ανέχθηκε να λειτουργούν επί είκοσι τουλάχιστον χρόνια, τηλεοπτικοί σταθμοί πανεθνικής εμβέλειας, με ληγμένες «προσωρινές» άδειες.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να παρέμβει καταλυτικά στο πρόγραμμα σπουδών των νεότευκτων τμημάτων ΜΜΕ στα Πανεπιστήμια, ώστε από αυτά να αποφοιτούν άνθρωποι ικανοί να προσφέρουν ποιοτική δημοσιογραφική δουλειά.Αντ' αυτού, έκλεισε τα μάτια και τα αυτιά στις ιδιωτικές σχολές δημοσιογραφίας που έστησαν νύχτα τα μέλη της δημοσιογραφικής αριστοκρατίας και βάφτιζαν δημοσιογράφο οποιονδήποτε, αρκεί να πλήρωνε τα «αρμυρά» δίδακτρα. Κι ας μην ήταν ικανός ούτε το όνομά του να γράψει χωρίς να κάνει ορθογραφικά λάθη.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να βάλει φραγμό στο ξεχείλωμα της απλήρωτης εργασίας, που ήταν βαφτισμένη μαθητεία και βαστούσε χρόνια. Όχι γιατί ένας απόφοιτος σχολής δημοσιογραφίας τα ξέρει όλα. Μια περίοδος οργανωμένης μαθητείας, στη διάρκεια της οποίας ο νέος δημοσιογράφος θα αποκτά εμπειρίες από όλων των ειδών τα ΜΜΕ, θα μετράει τις δυνάμεις του και θα αποφασίζει αν «έχει τα κότσια» να ασκήσει το επάγγελμα είναι απαραίτητη. Όχι όμως οι τριετίες, και βάλε, που ήταν και είναι καθιερωμένες.
Τότε μπορούσε - και δεν το έπραξε - να βάλει φραγμό στο όνειδος με τα μπλοκάκια, που δημιουργούσε δημοσιογράφους πολλών ταχυτήτων, τους μεν προστατευμένους από την Ένωση, τους δε έρμαια των αδηφάγων διαθέσεων του πρώτου τυχόντος εργοδότη. Αντ' αυτού ανέχθηκε ΜΜΕ να λειτουργούν χάρη στην κακοπληρωμένη κι ανασφάλιστη εργασία χιλιάδων ανθρώπων.
Κι ακόμα, αντιστάθηκε σχεδόν μια δεκαετία στην εισδοχή στις τάξης της δημοσιογράφων που είχαν προϋπηρεσία μόνο στη ραδιοφωνία ή στην τηλεόραση. Όπως εδώ και μια δεκαετία, αρνείται να αναγνωρίσει τους δημοσιογράφους των διαδικτυακών ΜΜΕ. Κι όλα αυτά σε μια εποχή που όλο και περισσότερες εφημερίδες, παγκοσμίως αναγνωρισμένες, όπως η BOSTON GLOBE η CHRISTIAN SCIENCE MONITOR, αλλά και το δικό μας ΒΗΜΑ, εγκαταλείπουν τις έντυπες εκδόσεις υπέρ των διαδικτυακών.
Αν τότε η ΕΣΗΕΑ είχε ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών ο σημερινός δημοσιογραφικός πληθυσμός θα ήταν μικρότερος αριθμητικά. Τα ΜΜΕ θα ήταν πολύ λιγότερα. Θα ήταν όμως υγιείς επιχειρήσεις ενημέρωσης, που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν με αξιοπρέπεια στις προκλήσεις των νέων τεχνολογιών. Και στις επιχειρήσεις αυτές θα εργάζονταν άνθρωποι που θα παρήγαγαν αξιοπρεπή και έγκυρη ενημέρωση, αμειβόμενοι αξιοπρεπώς.
Γιάννης Χρυσοβέργης
Υ.Γ. Πρόσφατα είχα την τύχη να γνωρίσω τη νέα διευθύντρια του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Αθήνα. Με ρώτησε έκπληκτη «πώς γίνεται κι υπάρχουν στην Ελλάδα τόσα πολλά ΜΜΕ». Της απάντησα με τη γνωστή από το 19ο αιώνα ρήση «για υπουργημα μου δίνεις, για εφημερίδα βγάνω». Και κατάλαβε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου