Τετάρτη 21 Απριλίου 2010

ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΥΛΑ ΣΤΗ ΧΑΡΥΒΔΗ


Αλλά ποια είναι η Σκύλα και ποια η Χάρυβδη;

Το σχετικό απόσπασμα της Οδύσσειας είναι καθημερινά στο νου μου εδώ και τρεις μήνες. Από την ημέρα που για πρώτη φορά έγινε μνεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).
Είναι προφανές ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει και ότι οι επιλογές που έχει είναι οι εξής δυο: η προσφυγή, μιας και οι Ευρωπαίοι εταίροι αρνούνται να γίνουν εγγυητές των απαραίτητων δανείων για την επαναλειτουργία της Οικονομίας στο ΔΝΤ, έστω μέσω αυτού του μεικτού σχήματος που, πολύ αργά και μετά πολλών κόπων και βασάνων, δημιουργήθηκε και η στάση πληρωμών.
Η προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης
Από τη στιγμή, που όπως φαίνεται έρχεται πολύ σύντομα, που θα ζητήσουμε ενεργοποίηση του μηχανισμού θα συμβούν τα ακόλουθα.
  • Θα απολυθούν περί τις 100.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Εναλλακτικά ή και ταυτόχρονα, μπορεί να έχουμε νέα μείωση των μισθών των εναπομεινάντων δημοσίων υπαλλήλων, ακόμα και της τάξης του 25%.
  • Θα μειωθούν δραστικά οι συντάξεις, χωρίς να αποτραπεί η χρεοκοπία των ασφαλιστικών ταμείων.
  • Θα μειωθεί δραστικά η κατανάλωση, με αποτέλεσμα κύμα χρεοκοπιών στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
  • Θα υπερδιπλασιαστεί η ανεργία.
  • Θα μειωθούν, ως συνέπεια του παγώματος της αγοράς, δραματικά τα έσοδα του Κράτους.
  • Θα χαθούν εφεξής οι κοινοτικές επιδοτήσεις διότι δε θα υπάρχουν οι πόροι της εθνικής συμμετοχής.
  • Θα πάψουν να υφίστανται η Δημόσια Παιδεία και η Δημόσια Υγεία.
  • Το ευρώ θα μπει σε μια αέναη διαδικασία υποτιμήσεων έναντι των άλλων νομισμάτων, πράγμα που θα βάλει σε δοκιμασία την ίδια την ύπαρξη της Ευρωζώνης.
  • Και δεν υπάρχει καμιά ελπίδα εξόδου από αυτό το φαύλο κύκλο
Η στάση πληρωμών
Αν υποθέσουμε ότι επιλέγεται ή, ελλείψει ομοφωνίας και αγκυλώσεων στην ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, επιβάλλεται η στάση πληρωμών θα σμυβούν τα ακόλουθα:
  • Θα μειωθούν δραματικά οι αμοιβές των δημοσίων υπάλλήλων.
  • Θα μειωθούν δραστικά οι συντάξεις, χωρίς να αποτραπεί η χρεοκοπία των ασφαλιστικών ταμείων.
  • Θα μειωθεί δραστικά η κατανάλωση, με αποτέλεσμα κύμα χρεοκοπιών στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
  • Θα υπερδιπλασιαστεί η ανεργία.
  • Θα μειωθούν, ως συνέπεια του παγώματος της αγοράς, τα έσοδα του Κράτους.
  • Θα χαθούν εφεξής οι κοινοτικές επιδοτήσεις, ως μέρος των κυρώσεων για τη στάση πληρωμών.
  • Θα υποβαθμιστούν δραματικά η Δημόσια Παιδεία και η Δημόσια Υγεία.
  • Θα υπάρξει βίαιη υποτίμηση του ευρώ.
  • Θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές για νέους όρους αποπληρωμής του χρέους, λιγότερο επαχθείς.
  • Θα χρεοκοπήσουν ΟΛΕΣ οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες, που είναι μεταξύ των κύριων κατόχων ελληνικών όμολόγων.
  • Και, τέλος, χάρη στην επαναδιαπραγμάτευση της αποπληρωμής του χρέους και της εξοικονόμησης σημαντικών κονδυλίων, μετά από πέντε, δέκα ίσως και είκοσι χρόνια μπορεί να ξαναβγούμε στον αφρό.
Εξετάζοντας τα πράγματα από αυστηρά οικονομική άποψη επιβάλλεται η στάση πληρωμών. Ποιος όμως μπορεί να αξιολογήσει τις γεωπολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης; Οι ελληνικές τράπεζες που θα χρεοκοπήσουν ελέγχουν το 30% - 50% της χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας στα Βαλκάνια. Επομένως η ενδεχόμενη στάση πληρωμών θα προκαλέσει κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος όλων των Βαλκανικών χωρών με συνακόλουθο τη χρεοκοπία των σηματικότερων ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Επιπλέον η βίαιη υποτίμηση του ευρώ θα προκαλέσει τέτοιες εντάσεις στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ, που είναι αμφίβολη η επιβίωσή τους.
Και τότε ανοίγει το κουτί της Πανδώρας. Σε αυτό το τρομερό δίλημμα, θέση έχουν πάρει μόνο η Κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Η μεν πρώτη έχει καταφανώς επιλέξει το δρόμο του ΔΝΤ. χωρίς να είναι σαφές αν το κάνει γιατί «την παράσυρε το ρέμα» ή γιατί ευελπιστεί ότι πριν ζητήσει ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης θα χτυπήσει το καμπανάκι για τουλάχιστον άλλο ένα Κράτος - μέλος της Ευρωζώνης, οπότε θα επαναδιαπραγματευθεί το ζήτημα με καλύτερους΄όρους.
Ο δε ΣΥΡΙΖΑ δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι έχει κάνει κάποια εκτίμηση, τόσο των άμεσων προβλημάτων της στάσης πληρωμών, όσο και των γεωπολιτκών τους επιπτώσεων.
Για τη ΝΔ, το ΛΑΟΣ, το ΚΚΕ και τους ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα. Εξ ου και η εκκωφαντική σιωπή τους. Αν όμως κάτι πρέπει να συζητηθεί ευρύτατα στην κοινωνία είναι ακριβώς αυτό:η επιλογή της Σκύλας και της Χάρυβδης. Για να διαλέξουμε τη Σκύλα μας.

Γιάννης Χρυσοβέργης

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Την καταστροφή φέρνεις με αυτά που έγραψες. Ωστόσο θα πρέπει να αναγνωρίσω ότι τα δυο σενάριά σου έχουν λογική και, ανάλογα με τις κυβερνητικές επιλογές και με τη διεθνή συγκυρία, είναι ενδεχόμενο να ζήσουμε αρκετές από τις συνέπειες που προδιαγράφεις.
Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ξεκάθαρη ως προς το ζήτημα της αποχώρησης από την ευρωζώνη και της στάσης πληρωμών. Διαβάζοντας την "Εποχή" της περασμένης Κυριακής και από κάποιες συζητήσεις που είχα Δευτέρα βράδυ κατάλαβα ότι οι περισσότεροι μέσα σε αυτήν την παράταξη μιλούν για παραμονή στην ευρωζώνη και αποφυγή της στάσης πληρωμών, τουλάχιστον επί του παρόντος.
Η γνώμη μου είναι ότι αν μέσα σε ένα χρόνο βελτιωθούν κάποια δημοσιονομικά μεγέθη και περιοριστεί η φοροδιαφυγή, ακολουθώντας τις υποδείξεις ΕΕ και ΔΝΤ, τότε θα μπορούσε ίσως η κυβέρνηση να διαπραγματευόταν τη διευθέτηση του χρέους της, όχι τόσο στην εκδοχή της παραγραφής μέρους του όσο στην παράταση της προθεσμίας εξυπηρέτησης ληξιπρόθεσμων δανείων, τα οποία κανονικά λήγουν την τριετία 2011-2013. Είναι και αυτό ένα είδος "χρεωκοπίας", όμως άλλο είναι να βαράς κανόνι και να φεύγεις τρέχοντας από την ευρωζώνη και άλλο να κάνεις μια σοβαρή προσπάθεια βελτίωσης των δημοσιονομικών, σε συνδυασμό με μετάθεση ορισμένων υποχρεώσεων για το μέλλον. Αν βέβαια οι δανειστές είναι τόσο άτεγκτοι και τόσο απόλυτοι που να μη συζητούν μια τέτοια λύση, τότε η στάση πληρωμών είναι λογική και αναπόφευκτη. Σε τέτοια περίπτωση θα πονέσουμε εμείς αλλά θα επιβαρυνθούν και άλλοι, κυρίως Ευρωπαίοι τραπεζίτες.
Ειδικά για το αν εξυπηρετεί καλύτερα να φύγουμε ή να μείνουμε στο Ευρώ, οι Ούγγροι και οι Ισλανδοί τεχνοκράτες, που διαχειρίζονται την κρίση όντας εκτός ευρωζώνης εκτιμούν ότι ίσως θα ήταν καλύτερα γι'αυτούς αν βρίσκονταν μέσα στο Ευρώ. Πολλοί από εμάς ισχυριζόμαστε το αντίθετο. Ποιά από τις δυο πλευρές έχει δίκιο τελικά;
Και μια παρατήρηση για τη στάση του ΚΚΕ. Για ένα κόμμα που ανέκαθεν κήρυττε την έξοδο από την ΕΕ και την αυτάρκη ανάπτυξη, θα περίμενε κανείς ότι τώρα θα το πρότεινε με ακόμα μεγαλύτερη θέρμη. Ωστόσο δεν το βλέπω να προβάλλει ιδιαίτερα δυναμικάμ ένα τέτοιο σύνθημα. Πώς να το σχολιάσουμε τώρα αυτό; "Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα" που οι ίδιοι που τα είπαν κατά βάθος δεν τα πίστεψαν;

Γιώργος

Άτακτος Λόγος είπε...

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Περιέγραψα δυο πιθανά σενάρια που βασίζονται στην παραδοχή ότι η ελληνική κοινωνία θα συνεχίσει να βρίσκεται στην τωρινή κατάσταση αφασίας. Δέχομαι ότι οι εφοριακοί θα συνεχίσουν τη λευκή απεργία επειδή τους έκοψαν σειρά επιδομάτων, τα οποία οι επιδόσεις τους στην είσπαραξη των οφειλομένων φόρων δε δικαιολογούσαν. Δέχομαι ότι οι επιχειρηματίες θα συνεχίσουν να ενοούν ως διαμόρφωση ευνοϊκού κλίοματος για την επιχειρηματικότητα να βάζει το Κράτος όλα τα χρήματα κι αυτοί να εισπράττουν τα κέρδη. Δέχομαι ότι οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες θα συνεχίσουν να φοροδιαφεύγουν και να ειφοροδιαφεύγουν με το «επιχείρημα» «αφού μας κλέβει το Κράτος εμείς αμυνόμαστε». Δέχομαι ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα κόμματα της Αριστεράς θα συνεχίσουν να έχουν γραμμένους στα παλαιότερα των υποδημάτων τους όλους αυτούς που εργάζονμται στον ιδιωτικό τομέα, με ατέλειωτα ωράρια, χωρίς ένσημα και με αμοιβές κάτω της συλλογικής σύμβασης του ανειδίκευτου εργάτη.
Αν αυτές και πολλές άλλες παρόμοιες παραδοχές μου δεν ισχύσουν τότε πολλά μπορούν να συμβούν. Κατ' αρχήν μπορεί να συμβεί αυτό στο οποίο ελπίζεις. Δεύτερον, μπορεί πράγματι η κυβέρνηση να μπορέσει να κάνει μια επωφελή επαναδιαπραγμάτευση των όρων αποπληρωμής των δανείων.
Και δυο σχόλια για το ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ.
Αν εξαιρέσεις το Λαφαζάνη και την παρέα του, που λένε ό,τι μπούρδα τους κατέβει και, κατά σύμπτωση, πετάνε και καμιά σωστή κουβέντα, όσοι από το ΣΥΝ και το ΣΥΡΙΖΑ μιλούν για στάση πληρωμών έχω την αισθηση πως έχουν στο νου τους την επιτυχή επαναδιαπράγμάτευση του χρέους της Αργεντινής. Σε αυτή την περίπτωση όμως τους διαφεύγουν δυο πράγματα: η πιθανότατη γεωπολιτική περιπλοκή που περιέγραψα στα Βαλκάνια και, Κύριος οίδε πού αλλού, στην Ευρώπη και το ότι ακόμα και στην περίπτωση της στάσης πληρωμών, η ελληνική μεσαία αστική τάξη για ένα μεγάλο διάστημα θα φτωχύνει. Απλώς η κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ένα δίχτυ προστασίας γι αυτούς που στην περίπτωση της προσφυγής στο ΔΝΤ θα πεινάσουν.
Όσο για το ΚΚΕ, δεν πρέπει να σε ξενίζει το ότι ξαφνικά έχει ρίξει τους τόνους κατά της ΕΕ. Γιατί τόσα χρόνια οι κομματικές του επιχειρήσεις έκαναν μπίζνες με ευρωπαϊκά προγράμματα. Και ξέρει ότι αν στερέψει ο κρουνός των ευρωπαϊκών προγραμμάτων τότε δε θα μπορεί να πληρώσει τις στρατιές των επαγγελματικών του στελεχών. Οπότε...

Γιάννης Χρυσοβέργης

Άτακτος Λόγος είπε...

Ένας φίλος μου έστειλε μια χθεσινή συνέντευξη του Γ. Δραγασάκη στον 105,5 ΚΟΚΚΙΝΟ FM. τη διάβασα με προσοχή. Δεν την αναρτώ διότι είναι εξαιρετικά μακροσκελής, όμως πιστεύω ότι θα είναι αναρτημένη στον ιστότοπο του σταθμού. Και μου επιβεβαιώνει αυτό που φοβόμουν. Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει στάση πληρωμών τώρα» αντιμετωπίζοντας το ζήτημα εντελώς στατικά και χωρίς καμιά προσέγγιση των παράπλευρων επιπτώσεων (ειδικά των γεωπολιτικών). Τέλος αλγινή εντύπωση μου προκάλεσε, ακριβώς γιατί ο Δραγασάκης είναι άνθρωπος τον οποίο έχω σε εκτίμηση, η σύγκριση της Ελλάδας με την Αγγλία. Αγνοώντας ότι η τελευταία διαθέτει ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑ, που το κάνει ό,τι θέλει. Ενώ η Ελλάδα συμμετέχει στο ευρώ και είναι υποχρεωμένη να συνδιαλέγεται με άλλες 15 κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Επίσης ο φίλος Γιάννης Παρασκευόπουλος από τους ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ, μου υπενθύμισε μια σειρά ανακοινώσεων του κόμματός του από τις οποίες, αφ' ενός προκύπτει ότι οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ είναι εναντίον της προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αφ' ετέρου επισημαίνεται η πρόταση των ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ για μια κοινή ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση με αναδιανεμητικό χαρακτήρα. Προσυπογράφω τη θέση των ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ, επισημαίνω όμως ότι οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ, ενώ τοποθετούνται ευθαρσώς στο ζήτημα του ΔΝΤ τηρούν σιγήν ιχθύος σχετικά με το ενδεχόμενο της στάσης πληρωμών.

Γιάννης Χρυσοβέργης