Παρασκευή 23 Απριλίου 2010

ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ...


Κι ενώ, όπως αναφέρουν πηγές του BBC η χρεοκοπία της Ελλάδας θα είναι ένα από τα δυο θέματα που θα κυριαρχήσουν στην προσεχή σύνοδο του G20, στην καρδιά της Ευρώπης, ένα ιδρυτικό Κράτος - μέλος της ΕΟΚ, οδηγείται, αργά αλλά σταθερά, στην αποσύνθεση. Για το Βέλγιο ο λόγος, που εδώ και μερικά χρόνια, παρά τις συνεχόμενες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, ζει σε συνθήκες συνεχούς κρίσης θεσμών.
Αφορμή για την τελευταία κρίση, που μαίνεται από το 2007, ήταν η άρνηση της περιφέρειας της Φλάνδρας - το Βέλγιο χωρίζεται σε τέσσερις περιφέρειες, χωρισμένες με γλωσσικά κριτήρια, τη γαλλοφωνη Βαλλονία, τη Φλάνδρα που μιλάει μια γλώσσα συγγενική προς τα ολλανδικα, της γερμανόφωνη στο Νότα και τη δίγλωσση των Βρυξελλών - να ανακηρύξει τρεις γαλλόφωνους Δημάρχους, με το αιτιολογικό ότι είχαν χρησιμοποιήσει προεκλογικό υλικό στη γαλλική γλώσσα.
Για να κατανοήσει κανείς τα βαθύτερα αίτια αυτής της κρίσης, πρέπει να ανατρέξει στην ιστορία του Βελγίου. Μιας χώρας που δημιουργήθηκε με την απόσχιση από το Βασίλειο των Κάτω Χωρών, αρχικά των γαλλόφωνων καθολικών και, λίγα χρόνια αργότερα, και των επίσης καθολικών, Φλαμανδών. Όμως στο καθολικό αυτό βασίλειο, ο φλαμανδικός πληθυσμός ήταν σε όλη τη διάρκεια του 19ου και μεγάλο μέρος του 20ου αιώνα, πολίτες Β' Κατηγορίας. Το Σύνταγμα της χώρας μεταφράστηκε πλήρως στα φλαμανδικά μόλις το 1967.
Ανάλογος ήταν και ο διχασμός της οικονομικής και πολιτισμικής ζωής. Επί 150 χρόνια η βιομηχανική Βαλλονία ήταν προπύργιο των κοινωνικών αγώνων. Η Φλάνδρα αντιθέτως, αγροτική, φτωχή, τροφοδότης με φτηνό εργατικό δυναμικό των σιδηρουργείων της Βαλλονίας, παρέμενε βαθύτατα συντηρητική και προσκολλημένη στο Στέμμα. Η διακοπή της λειτουργίας των ανθρακορυχείων και η συνακόλουθη κρίση της σιδηρουργίας στη δεκαετία του '70, οδήγησε τη Βαλλονία σε μαρασμό. Την ίδια εποχή η Φλάνδρα, χάρη στο λιμάνι της Αμβέρσας, προσήλκυε χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, που έμελλε να την καταστήσουν, στην αυγή του 21ου αιώνα,μια ανθηρή οικονομία.
Εδώ και δέκα χρόνια, τα μέχρι πρότινος περιθωριακά αποσχιστικά πολιτικά κόμματα της Φλάνδρας, αποκτούν όλο και μεγαλύερη επιρροή. Σήμερα το 40% των Φλαμανδών τάσσεται πλέον αναφανδόν υπέρ της απόσχισης της Φλάνδρας από το Βέλγιο.
Θεωρητικά, οι βελγικοί καυγάδες, που έχουν τις δικές τους σεβαστές ιστορικές καταβολές, ελάχιστα θα έπρεπε να απασχολούν την υπόλοιπη Ευρώπη. Ακόμα και οι πιο ακραίοι Φλαμανδοί, δε ζητούν τίποτα παραπάνω από ένα βελούδινο διαζύγιο. Το οποίο θα ήταν, ενδεχομένως, ήδη γεγονός, αν οι Βρυξέλλες, εκτός από πρωτεύουσα του Βασιλείου του Βελγίου, δεν ήταν επίσης πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Η κοινή λογική θα ήθελε, σε περίπτωση ενός τέτοιου διαζυγίου, η πόλη των Βρυξελλών και η περιφέρειά της να αποτελέσουν μια ανεξάρτητη επαρχία, υπό τον έλεγχο των αρχών της ΕΕ. Τι θα γίνει όμως αν η περιφέρεια των Βρυξελλών, στην οποία κυριαρχούν οι γαλλόφωνοι αν και περιβάλλεται από τη Φλάνδρα, αποφάσιζε να νεωθεί με τη Βαλλονία; Θα αποδεχόταν η Φλάνδρα μια τέτοια επιλογή; Ή θα γινόταν η απαρχή ενός πολέμου μεταξύ Βαλλόνων και Φλαμανδών; Κι αν μια τέτοια επιλογή γινόταν αποδεκτή από τους Φλαμανδούς αναίμακτα, και η Βαλλονία, υπό την πίεση της αδυναμίας της να επιβιώσει αυτόνομα, αποφάσιζε να ενωθεί με τη Γαλλία, αυτό γινόταν δεκτό από τα υπόλοιπα Κράτη - μέλη; ή θα άρχιζε μια διαλυτική διελκυστίνδα για τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ένωσης;
Τα ερωτήματα αυτά θα μπορούσαν να είναι γραφικά και, ευτυχώς, προς το παρόν έτσι φαντάζουν. Όταν όμως :
  • η νέα συντηρητική κυβέρνηση της Ουγγαρίας θέτει - πράγμα πρωτοφανές από την ίδρυση της ΕΟΚ - ζήτημα προτίμησης των «εθνικών επιχειρήσεων» - την ίδια στιγμή το ρατσιστικό ακροδεξιό κόμμα Γιόμπικ, με 16,5% και 46 βουλευτές ζητά την απέλαση από την Ουγγαρία όλων των Εβραίων και των Τσιγγάνων
  • στην Ιταλία ενας κυβερνητικός εταιρός, η Λέγκα του Βορρά έχει ανάλογο πρόγραμμα,
  • στη Γερμανία το κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών μεταλλάσεται σε εκφραστή ενός νέου γερμανικού εθνικισμού, που κάνει τα πρώτα του δειλά βήματα - με την έννοια ότι δεν εκφράζεται πολιτικά ως τετοιος, πλην όμως όμως είναι υπαρκτός σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου λόγου - κι αυτή η μετάλλαξη του επέτρεψε να εκτοξευτεί από τασ ποσοστά του 6%-9% στο 14%
  • στην Αυστρία η εθνικιστική ακροδεξιά φλερτάρει με το 30% - η προχθεσινή της ήττα στις προεδρικές εκλογές έχει μειωμένη σημασία, αν αναλογιστεί κανείς ότι η συμμετοχή ήταν μόλις 48% έναντι ενός ποσοστού που συνήθως κυμαίνονταν γύρω στο 70%
  • στην Ολλανδία το ρατσιστικό εθνικιστικό Κόμμα της Ελευθερίας φιλοδοξεί με αξιώσεις να γίνει δεύτερη πολιτική δύναμη της χώρας
Ποιός μπορεί να εγγυηθεί ότι η δύσμοιρη κοινή λογική θα πρυτανεύσει σε περίπτωση αποσύνθεσης του Βελγίου;

Γιάννης Χρυσοβέργης

Δεν υπάρχουν σχόλια: